توسط سمیه ملکی
3-17-2020 1:22:11 PM
چگونه کنجد بکاریم؟ | کاشت کنجد در ایران
مقدمه
دانه های روغنی یکی از ارزشمندترین محصولات در جهان به شمار می روند. ارزش تغذیه ای و خواص اکثر دانه های روغنی باعث تبدیل این دانه ها به محصولاتی پرطرفدار و خاص شده است. یکی از باارزش‌ترین دانه های روغنی، کنجد است. آیا می دانستید کنجد بیشترین میزان روغن را در میان دانه‌های روغنی دارد؟
روغن کنجد سرشار از مواد مغذی، انواع ویتامین ها، آنتی‌اکسیدان‌ها و اسیدهای چرب امگا 3 هست. دانه ی کنجد ازنظر طب نیز بسیار خواص و فایده دارد. استفاده از این دانه ی باارزش به کاهش خطر سکته قلبی، پیشگیری از سرطان، سلامت گوارشی و درمان کم‌خونی کمک می کند. کنجد دارای فرآورده های متفاوتی برای استفاده است.
*برای مثال روغن، حلوا و ارده کنجد در قسمت‌های مختلفی مورداستفاده قرار می گیرد. این گیاه با شرایط معتدل و گرمسیری سازگاری بالایی دارد و در این شرایط محصول خوبی می دهد و دانه های حاصله، قیمت بالایی دارند. هدف تولید اکثر کشاورزان از کنجد، تولید روغن است. چراکه طرفداران بسیاری درزمینهٔ تغذیه و طب دارد و می تواند آن‌ها را به سوددهی برساند. در ادامه شمارا با نحوه کشت کنجد و شرایط مناسب تولید این دانه ی روغنی آشنا می کنیم.
نحوه کاشت کنجد
برای کاشت کنجد باید این نکات را بدانید. انواع مختلف دانه کنجد در زراعت وجود دارد و باید قبل از کشت بدانید و تعیین کنید که چه نوع کنجدی را می خواهید کشت کنید. آیا هدف شما از کشت کنجد تولید روغن برای داروسازی و طب است؟ یا برای صنعت شیرینی‌پزی، نانوایی و مصرف خوراکی روغن می خواهید آن را تولید کنید؟
زیرا کنجد سفید برای تولید روغن در مصارف غذایی است و کنجد سیاه برای داروسازی و طب استفاده می شود.
برای کاشت کنجد لازم است که شما ابتدا این موارد را رعایت کنید:
 آماده‌سازی زمین مناسب برای کشت: خاک حاصلخیز لوم شنی برای کشت کنجد مناسب است. فقط لازم است از قبل زمین را از وجود علف های هرز پاک‌سازی کنید و در صورت نیاز شخم مناسب و کود دهی انجام شود.
انتخاب بذر مناسب و مقدار آن: باید بذرهای سالم را از مراکز معتبر خریداری کنید. به‌طورمعمول در هر هکتار ۷ تا ۸ کیلوگرم بذر لازم است.
زمان و روش کاشت: زمان مناسب کشت به عوامل اقلیمی و منطقه موردنظر بستگی دارد. به این نکته توجه کنید که جوانه‌زنی گیاه کنجد به‌کندی صورت می گیرد.
عمق مناسب برای کشت دانه های کنجد تقریباً 2 تا 5 سانتی متر و فاصله بین ردیف ها 35 تا 45 سانتی-متر است.
مرحله داشت محصول: در این مرحله باید اقدام به حذف علف های هرز کنید و کلیه ی نکات مربوط به رشد گیاه را رعایت کنید.
زمان برداشت: کنجد هم مانند سایر محصولات زمان برداشت مخصوص به خود را دارد که باوجود نشانه هایی قابل‌تشخیص است. توجه کنید که با برداشت مناسب می‌توانید تا حدود زیادی از ریزش دانه-ها جلوگیری کنید. بهترین زمان برای برداشت کنجد، زمانی است که میوه آن رسیده شده باشد و رنگ برگ ها و کپسول ها زرد شده باشد. به‌طورمعمول کنجد سه تا پنج ماه (با توجه به نوع رقم) پس از کاشت، آماده برداشت است. با توجه به مساحت زیر کشت کنجد را می توان با ماشین درو و کمباین و یا با داس به‌صورت دستی جمع کرد.
خشک‌کردن بذرها: بذور مرطوب معمولاً منجر به بازده فوق‌العاده کم محصول می شود. مخصوصاً برای تولید روغن از دانه ها لازم است آن‌ها به‌خوبی خشک‌شده باشند؛ زیرا آن‌ها همچنین می توانند برخی از قسمت‌های دستگاه مورداستفاده برای تولید روغن را مسدود کنند.
نحوه کاشت کنجد در گلدان های منزل (روش کاشت کنجد در گلدان)
رشد کنجد در منزل کار ساده‌ای نیست، اما با کسب اطلاعات لازم انجام‌شدنی است. موارد بسیار دقیقی وجود دارد که باید بدانید و آن‌ها را رعایت کنید. ما شمارا در این مقاله با نکات مهم کشت کنجد در منزل آشنا می کنیم.
گیاهان کنجد در شرایط خشک می توانند عملکرد خوبی داشته باشند اما نمی توانند آب‌گرفتگی را تحمل کنند.
گیاه کنجد برای رشد مناسب و حداکثر عملکرد به آفتاب کامل احتیاج دارد؛ بنابراین در انتخاب مکانی مناسب برای قرار دادن گلدان های گیاه کنجد، تمام این عوامل را به خاطر بسپارید.
بهترین خاک برای کاشت کنجد در گلدان های منزل شما باید دارای زهکشی خوب با بافت متوسط باشد.
نکته دیگری که باید بدانید این است که دمای مناسب برای رشد این گیاه بین 25 تا 35 درجه سانتی-گراد است. کنجد یک محصول گرمسیری است که در طول دوره رشد به شرایط گرم نیاز دارد. باران‌های شدید، خشک‌سالی طولانی و شرایط یخ‌زدگی برای رشد کنجد ایده آل نیست.
شما می‌توانید تقریباً از هر چیزی برای کاشت بذور کنجد در آن استفاده کنید. فقط لازم است به زهکش گلدان دقت کنید. کنجد دارای سیستم ریشه ی گسترده‌ای نیست، بنابراین می‌توانید از ظروف کوچک تر نیز به‌خوبی برای کاشت آن استفاده کنید.
دانه کنجد تنوع گسترده‌ای دارد. برای انتخاب انواع دانه کنجد مناسب بهتر است با یک متخصص کشاورزی یا یک کشاورز موجود در منطقه خود مشورت کنید.
قبل از کاشت بذر کنجد، بذر ها را باید ضدعفونی کنید. با انجام این کار از بیماری های بسیاری ناشی از بذر گیاه جلوگیری می کنید.
کاشت بذر کنجد در ردیف های مستقیم به‌جای پراکنده کردن دانه های کنجد در گلدان بسیار عالی خواهد بود. بعد از کاشت بذر کنجد را با خاک کافی بپوشانید و سپس خاک خود را به‌آرامی آب دهید. گیاهان کنجد در مقایسه با سایر محصولات نیاز به مراقبت کمتری دارند؛ اما آب کافی و منظم برای رشد مناسب گیاهان کنجد ضروری است. پس آبیاری کافی و به‌موقع نیز می تواند بر کل تولید تأثیر بگذارد.
هنگامی‌که دانه‌های خود را کاشتید، برای اولین بار آبیاری کنید. همچنین بسته به شرایط آب و هوایی و نوع خاک، بعد از گذشت یک هفته به بذرهای خود آب دهید.
* توجه داشته باشید که پس از جوانه زدن بذر کنجد، باید سه بار در سه مرحله حیاتی آبیاری را تأمین کنید. آبیاری اول باید در مرحله قبل از گلدهی گیاه انجام شود، دومی در مرحله گلدهی و دیگری در مرحله ایجاد غلاف.
بذر کنجد معمولاً بعد از کاشت در سه تا پنج ماه برای برداشت آماده می‌شود که همین زمان بستگی به انواع مختلف کنجد دارد. بااین‌وجود، در بیشتر انواع کنجد می توانید وقتی‌که ساقه‌ها، کپسول‌ها و برگ‌ها شروع به زرد شدن کردند اقدام به برداشت محصول کنید. برای برداشت محصول کنجد، باید گیاهان را در سطح خاک برش داده و سپس آن‌ها را به مدت هفت‌تا ده روز در آفتاب جمع کنید تا آن‌ها را برای مرحله خرمن آماده کنید.
بذر کنجد را برای خشک‌کردن در خارج از منزل قرار دهید و فقط در شرایط رطوبت تقریباً 6٪ ذخیره شود.
زمان کاشت کنجد در اصفهان
یکی از عوامل مهم و مؤثر در عملکرد رشد هر محصولی، انتخاب زمان مناسب کشت است. گیاه کنجد هم باید برای افزایش عملکرد و بازدهی بالا در زمان مناسبی کشت شود. کشت دانه های کنجد به عوامل اقلیمی و منطقه ای بستگی زیادی دارد. درواقع باید کاشت دانه ها و زمان جوانه‌زنی و گلدهی گیاه کنجد با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب در آن زمان ها انتخاب شود. کشت کنجد در اصفهان در اواخر اردیبهشت‌ماه به بعد هست.
کاشت کنجد در مناطق سردسیر
همان طور که قبلاً هم گفتیم، کنجد گیاهی گرمسیری است و برای رشد نیاز به گرما دارد؛ اما اگر بخواهیم آن را در مناطق دیگر کشت کنیم، لازم است رقم مناسب با منطقه را انتخاب و در این خصوص اطلاعات لازم را کسب و با کارشناس مشورت شود. چراکه ممکن است در مناطق غیر مستعد در صورت رعایت نکردن عوامل مؤثر، محصول موردنظر به‌صورت کلی از بین برود. کشت کنجد در مناطق سردسیر در اواخر اردیبهشت و نیمه اول خردادماه هست.
نتیجه گیری
کنجد گیاهی است روزکوتاه که به هوای گرم و نور زیاد احتیاج دارد. دانه کنجد در حال حاضر در سراسر جهان رشد کرده و مصرف می‌شود. روغن کنجد همچنین به دلیل اثرات درمانی و مصارف تغذیه‌ای بسیار محبوب است. به‌طوری‌که در طب سنتی برای مقابله با بیماری ها مورداستفاده قرار می-گیرد.
از دانه گیاه کنجد در تهیه حلوا و انواع شیرینی استفاده فراوان می شود. روغن آن نیز در طبخ غذاهای مختلف و همچنین تهیه عطرها و به‌عنوان حلال در داروسازی مصرف می شود. برای عملکرد بهتر این گیاه بایستی شرایط مناسب کشت را فراهم کرد. انتخاب زمین مناسب، تهیه صحیح بستر کاشت، مصرف کود و روش صحیح کاشت می تواند در بازدهی بیشتر دانه و محتوای روغن و پروتئین آن تأثیر زیادی داشته باشد.
|